Temat: Instrumenty lingwistyczne w filologii rosyjskiej cz 1.
  • Rozwój komunikacji sieciowej od Web 1.0 do Web 5.0
  • W jaki sposób zorganizowana jest przestrzeń internetu i Runetu, jaki jest jego zasięg
  • Dekodery, deszyfratory, konwertery cyrylicy
  • Dzielenie wyrazów na sylaby w języku rosyjskim
  • Syntezatory mowy - ich zastosowanie
  • Konwersja mowy na tekst
  • Badanie tendów językowych w języku polskim i rosyjskim

Rozwój sieci od Web 1.0 do Web 5.0 > pogadanka

Hasło "Wasze Internety", które jakiś czas temu podbiło media elektroniczne oprócz tego, że spowodowało wypływ tysięcy memów z liczbą mnogą rzeczownika internet, u osób zajmujących się lingwistyką nie wywołało szoku. Dlaczego? Gdyż lingwiści od dawna zajmują się tak zwanymi internetami lokalnymi (polski internet, niemiecki internet, chiński internet itd.). Szczególnie mocno odrębność językową w sieci globalnej prezentują Rosjanie, którzy posiadają Runet.

Słowo Runet jest oficjalnie używanym określeniem rosyjskojęzycznego segmentu globalnej sieci. Od roku 2005 funkcjonuje ono w słownikach ortograficznych. Słownik encyklopedyczny (2009) podaje, że „początkowo Runet był częścią Internetu należąca do domeny narodowej, obecnie to segment Internetu, łączący wszystkich rosyjskojęzycznych użytkowników sieci, z zastrzeżeniem, że należą do nich nie tylko mieszkańcy krajów byłego ZSRR” (Энциклопедический словарь, 2000-2014).

Runet i jego zasięg

Runet jest nazwą Internetu w krajach rosyjskojęzycznych lub krajach, gdzie język rosyjski jest jednym z oficjalnych języków. (Контент Рунета) w którym podaje, że segment rosyjskiego Internetu zajmuje 6,5% wszystkich stron internetowych na świecie, to znaczy, że co piętnasta strona w sieci jest stroną rosyjskojęzyczną.

Badania przeprowadzone w marcu 2020 roku przez Web Technology Surveys W3Techs (W3Techs 2013) pokazały, że język rosyjski jest na 8 miejscu w globalnej sieci. Obok innych języków ONZ.

Wiadomo, że globalny internet jest oceanem plików, chaosem, metodycznie niezorganizowaną przestrzenią. W Runecie już dziś zauważalne jest, że, na przykład, znakomita większość projektów związanych z nauką, kształceniem w zakresie języka rosyjskiego na wszystkich poziomach jest w fazie łączenia się w projekty globalne. Oznacza to, że ta część Runetu w niedalekiej przyszłości zostanie prawdopodobnie uporządkowana, co doprowadzi do stworzenia w nim oddzielnego segmentu, może nawet specjalnej domeny dla sfery naukowo-edukacyjnej.

Mogę przedstawić kompetną informację o Runecie, Splinternecie i idei deglobalizacji sieci (dane za lata 2008-2024)
Portale lingwistyczne w Runecie

W Runecie zauważalna jest tendencja do tematycznego uporządkowania sfery naukowej w różnych dziedzinach. Prowadzony jest także monitoring stron do nauki języka rosyjskiego jako obcego w całej globalnej sieci

Dzielenie wyrazów na sylaby w języku rosyjskim

Prace nad udogodnieniami w sferze językowej trwają. Powstały proste wirtualne systemy pozwaljące dzielić słowa na sylaby.

  1. slogi.su
  2. syllables.ru

Dekodery, deszyfratory, konwertery cyrylicy

Rosyjski internet rozwija się bardzo dynamicznie, często powstają w nim projekty niespotykane w innych internetach. Na przykład, dekodery znaków (cyrylicy). Zdarza się, że otrzymujemy tekst, którego nie możemy odczytać, bo zamiast tekstu mamy dziwne znaczki.

Zadanie: Rozkoduj ten tekst: skopiuj do okna dekodera i naciśnij "rozszyfrować".

добрый вечер,
меня зовут Даниэл, я живу в Гдыне! Ваш Гданьск далеко, потому что давай писать майлы!
Когда мы можем разговоривать в чат?

Zadanie: Ciekawostka z polskiego segmentu internetu - Transliteracja →

Za pomocą narzędzia transliteracja spróbuj zamienić zdanie "Чайковский: психологический «портрет» русского композитора" [Transliteracja cyrylicy według zasad międzynarodowego standardu ISO 9:1995 – oficjalnie przyjętego także przez Polskę, jako PN-ISO 9:2000] - wybierz z rozwijanej listy

i kolejna transliteracja, tym razem na język angielski- http://translate.meta.ua/translit/

Syntezatory mowy - ich zastosowanie

Jako pierwszy przykład syntezatora mowy można podać znany wszystkim system GPS, który nakierowuje nas na obiekt, do którego chcemy dotrzeć.

Przekształcanie tekstu pisanego w zwerbalizowany (mowę) to również zadanie dla lingwistów. Lingwistyka, akustyka, inżynieria, informatyka - połączyły swoje siły, aby w internecie mogły funkcjonować osoby ociemniałe - niedowidzące i niewidzące. Powstają syntezatory mowy, które umożliwiają odczytanie tekstu.

Istnieją syntezatory online, które pozwalają na odczytanie krótkich fraz:

Zadanie: Testujemy możliwości syntezatora mowy:

Чтобы перевести текст в речь онлайн можно воспользоваться синтезатором речи. Он работает по принципу конвертации текста в аудиофайл формата mp3.

Jak pracują syntezatory mowy on-line, długie teksty.

Wrzuć tekst i przesłuchaj >

Во второй трети XIX века в России возникает мода на восточное искусство. В высшем обществе считалось, что хотя бы одна комната в доме должна быть оформлена в восточном стиле. Обязательным его компонентом был настенный ковер, привезенный из Ирана, Азербайджана, Турции, Средней Азии или с Кавказа, завешивались либо несколько стен, либо один эксклюзивный ковер, который был центром экспозиции и задавал тон всему интерьеру. 

В современной России интерес к коврам только просыпается, тогда, как наши западные коллеги давно увидели все плюсы этого вида уникального декора. Это нестандартный и простой в реализации декоративный прием с большой историей. Он практичен и долговечен: достаточно регулярно удалять пыль и ковер десятилетиями будет выглядеть как новый. Помимо того он отлично поглощает шумы и сохраняет тепло в доме, и позволяет человеку выражать себя и свой вкус, не боясь людских предрассудков.

Если вам захочется последовать примеру русских дворян и зарубежных дизайнеров, помните, что ковер должен быть соразмерен площади комнаты и занимать не более 1/3 ширины стены. Исключение составляют ориентальные интерьеры – там стилевые особенности позволяют существенно увеличить количество настенных ковров.

Jak działa konwersja tekstu w mowę ?
"Tekst w mowę" jest również nazywany "TTS". Nowoczesne przeglądarki, takie jak Google Chrome i Safari, mają interfejs API do syntezy i konwersji mowy. Wbudowana biblioteka głosowa systemu operacyjnego zależy od ustawień językowych w waszym systemie.

Konwersja mowy na tekst

Jeżeli można już zamienić tekst w głos, to powinno to działać w drugą stronę. Lingwiści biorą także udział w pracach na tworzeniem internetu rzeczy. Dziś możemy za pomocą telefonu (apek i sieci) ustawić sobie na konkretną godzinę np. opuszczanie żaluzji, czy rozmrażanie lodówki. Możemy tego dokonywac również za pomocą syntezatorów mowy.

Kto korzysta z Siri, albo Alisy? [inteligentny osobisty asystent i nawigator wiedzy, który działa na systemach operacyjnych] Aplikacje odpowiadają na pytania i zalecenia oraz wykonują działania poprzez przekazanie żądania do mikrofonu]. Korzystamy z tych opcji przy dyktowaniu treści SMSów.

Ja też chcę:

- Czy jest narzędzie, które pomoże w przepisywaniu tekstów lub dyktowaniu?
- Tak, Wasz Word to ma. Pokazać.

Badanie tendów językowych w języku polskim i rosyjskim

Google.com, oprócz tego, że daje wyszukiwarkę tworzy komplet narzędzi online. Możemy korzystać ze zintegrowanych w naszym koncie - worda, exela, tworzyć ankiety, posiadać dysk wirtualny, pocztę i inne. Wśród ogólnodostępnych narzędzi znajduje się także instrument do badanie tendów językowych: https://trends.google.com/trends/→ (boczne menu - prawa, lewa do ustawiania języków).

Do czego to służy?

- to mechanizm sprawdzania ludzkich potrzeb, badania komunikacji w ujęciu społecznym.

Ogłoszenie o mobilizacji w FR wywołało panikę, a o tym czego szukano w sieci zaraz po głoszeniu dowiedzieliśmy się właśnie za pomocą tego narzędzia. Dało ono możliwość sprawdzania kompletnych zapytań kierowanych do wyszukiwarek, pozwoliło określić regiony (miasta, obwody) i miejsca dokąd chcieli udawać się zaineteresowani (ruch w przeglądarkach do zakupu biletów lotniczych, kierunki). Za pomocą narzędzia możemy określać popularność leksyki, modę językową, poznać zapotrzebowania konsumenckie, sprawdzić w jakim regionie najczęściej używa się wybranej leksyki lub frazeologizmów itd.

 

Zadanie:

Sprawdzamy dynamikę

frazy: как уехать из России

słów: ros. майнкрафт, спутник, мажор, pol. selfi i innych wybranych.

Potem menu boczne - co było dla ludzi najważniejsze w poprzednich latach?

Bibliografia: