Temat 7: Analiza materiału badawczego na podstawie rezultatów badań empirycznych
Metody badań w humanistyce
Tworzenie, publikacja, udział w sieciowej ankiecie badawczej (pyt. otwarte, zamknięte, macierzowe, tekstowe).
Zliczanie danych za pomocą arkusza kalkulacyjnego
Opracowanie danych ankiety, zliczanie danych, tworzenie wykresów (Exel)
Tekstowe opracowanie wyników badania
Metody badań w humanistyce
Humanistyka posiada niezwykle rozbudowany aparat metodologiczny. W zasadzie wszystkie metody badań naukowych (nawet te, które charakterystyczne są dla nauk ścisłych) znajdują się w instrumentarium badawczym nauk humanistycznych.
Wśród najbardziej popularnych metod badań naukowych możemy wymienić:
obserwacja, czyli sposób prowadzenia badań, w którym obserwacja odgrywa istotną rolę i którego stosowanie nie pociąga za sobą zmian w środowisku lokalnym (w odróżnieniu od metody eksperymentalnej).
krytyka źródeł, stosowana głównie w historii i polegająca na stwierdzeniu autentyczności śladów pewnej działalności ludzkiej (źródło historyczne) oraz odczytaniu ich znaczenia (wydarzenie historyczne) w świetle przyczyn i warunków ich powstania w procesie historycznym.
metoda ankietowa i metoda wywiadu. Metoda ankietowa stosowana jest wszędzie tam gdzie badaczowi zależy na wypowiedziach osób badanych i na ich interpretacji. Odpowiedzi te są następnie opracowywane statystycznie, a wyniki objaśniane – interpretowane. Metoda wywiadu – równie często stosowana w naukach humanistycznych – również polega na stawianiu pytań.
analiza krytyczna, czyli metoda badań naukowych, stosowana do prac naukowych i badań innych naukowców. Jest metodą stosowaną powszechnie w nauce - stosują ją wszystkie dyscypliny naukowe. Powstają dzięki niej publikacje oparte nie na badaniach własnych, lecz na pracach i badaniach cudzych.
metoda eksperymentalna to eksperyment naukowy polega na czynnej modyfikacji zjawiska stanowiącego przedmiot badania, dążąc do poznania zależności przyczynowych pomiędzy składnikami lub warunkami przebiegu badanego zjawiska.
metoda statystyczna, w której badanie przebiega zazwyczaj według schematu: zebranie dużej ilości danych, ich analiza i interpretacja. Badaczowi potrzebny jest wtedy zestaw narzędzi – sprawdzonych metod, które umożliwią mu operowanie na dużych zbiorach danych. Tworzeniem i rozwijaniem takich użytecznych narzędzi zajmuje się właśnie statystyka.
metoda sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk.
Humanistyka bardzo szeroko wykorzystuje metodyki związane z analizą: porównawczą, jakościową, ilościową i in. Możemy zatem badania podzielić na opisowe (opisujące zjawiska, pojęcia) i badania empiryczne (doświadczalne, eksperymentalne).
Większość z Państwa będzie pisała lub pisze prace w oparciu o wiedzę już dostępną, czyli stosując metodę opisową z elementami analizy (przedstawieniem i analizowaniem stanowisk różnych naukowców względem jakiegoś zjawiska). Znajdą się także osoby piszące prace empiryczne, czyli w oparciu o prowadzone badania na niewielkim odcinku (wycinku rzeczywistości czy to społecznej, kulturowej, językowej).
W zakresie prac opisowych mamy niewiele do powiedzenia, opieramy się na czyichś teoriach i albo je w pełni popieramy, albo polemizujemy.
Natomiast prace empiryczne mogą potwierdzić lub zaprzeczyć jakiejś teorii, pokazać aktualność danego obszaru badań, poprzeć tezę leżącą u podstaw opracowania naukowego.
Niewątpliwie merytorycznie wzbogacają pracę ankiety z danymi, wykresy, tabele, diagramy. Ale jak je zrobić?
Najprościej zrobić ankietę (obecnie elektroniczną, ze względu na możliwość dotarcia do dużej grupy respondentów)
Tworzenie, publikacja, udział w sieciowej ankiecie badawczej (pyt. otwarte, zamknięte, macierzowe, tekstowe).
Zadanie 1
Ankietę można utworzyć korzystając z narzędzi ebadania, google lub facebooka. Ankieta powinna odnosić się treściowo do zjawisk kulturowych, literackich, językowych obszaru języka rosyjskiego.
Zadanie 2
Opracowanie danych ankiety, zliczanie danych, tworzenie wykresów (Exel)
W jaki sposób opisać otrzymane wyniki badania empirycznego? Przykład:
1. Informacja o ankiecie
Cel? Po co? Dlaczego?
Przykład - Ankietę «tytuł ankiety» przeprowadzono w ramach badań prowadzonych na UG w Katedrze … Wyniki badań powinny pokazać, przedstawić, zobrazować, zilustrować, dać pojęcie….
2. Forma prowadzenia badania
Jaka ankieta? (ogólnie - sieciowa, tradycyjna i szczegółowo - macierzowa, otwarta itd.),
Kiedy odbyło się badanie? (daty i miejsca badania)
Do kogo była skierowana? (kobiety, mężczyźni, dzieci, młodzież, studenci, przedział wiekowy itp.)
Przykład - Jako instrument badawczy wybrano ankietę sieciową zawierającą pytania zamknięte. Respondent udzielał odpowiedzi zaznaczając wybraną opcję. Badanie odbyło się w dniach 18-28 grudnia 2016 roku i skierowane było głównie do osób związanych z edukacją dzieci i młodzieży, nauczycieli języków obcych w szkołach podstawowych, średnich, wieczorowych, wyższych, szkołach językowych, placówkach opiekuńczych, oferujących naukę języka obcego.
3. Informacja o respondentach (metryczka)
Ile osób wzięło udział w ankiecie?
płeć, wiek, status, wykształcenie itp.
Można dać informację o ilości przygotowanych ankiet.
Przykład - Przygotowano 200 ankiet, 2 ankiety zostały zniszczone przez respondentów, 15 ankiet nie zostało zwróconych, 17 ankiet wypełniono nieprawidłowo i nie mogą one być brane pod uwagę w niniejszym opracowaniu.
Zatem w ankiecie (badaniu) wzięło udział 158 osób (można podzielić na K i M) 99 kobiet i 59 mężczyzn. Co daje w przypadku kobiet 62.6 % i w przypadku mężczyzn 37.3% . Krótki komentarz dot. rozbieżności. Więcej kobiet pracuje, wybiera zawód lektora niż mężczyzn.
Na pytanie pierwsze «treść pytania» 116 osób udzieliło odpowiedzi tak, 35 udzieliło odpowiedzi nie, 7 osób nie miało zdania. Procentowo można przedstawić to w sposób następujący. 74,4 % -tak, 22,15% - nie, 4.4% nie miało zdania. Wśród odpowiedzi pozytywnych - % udzieliły kobiety, % mężczyźni itd.
Schemat, wykres…
Komentarz…..
Kolejne pytania w/w schematu.
5. Wywód, podsumowanie
Podsumowanie ankiety, które składa się ze zdań zawartych w komentarzach i własnego stosunku do wyników.
Wyniki ankiety świadczą o tym, że ....
Badanie ankietowe pokazało, że ...
Otrzymane rezultaty ilustrują....
Na podstawie rezultatów badania można wnioskować (konstatować), że …
Zadanie 3
Na podstawie przeprowadzonego ćwiczeniowego badania proszę opracować otrzymane wyniki. Zapisać je jako twójnik_badanie.doc.Plik wyślij na mail lub w czacie MST.
Bibliografia:
Pieter J., Ogólna metodologia pracy naukowej, Ossolineum, Wrocław 1967
