Temat 7: Analiza materiału badawczego na podstawie rezultatów badań empirycznych

  • Metody badań w humanistyce
  • Tworzenie, publikacja, udział w sieciowej ankiecie badawczej (pyt. otwarte, zamknięte, macierzowe, tekstowe).
  • Zliczanie danych za pomocą arkusza kalkulacyjnego
  • Opracowanie danych ankiety, zliczanie danych, tworzenie wykresów (Exel)
  • Tekstowe opracowanie wyników badania

Metody badań w humanistyce

Humanistyka posiada niezwykle rozbudowany aparat metodologiczny. W zasadzie wszystkie metody badań naukowych (nawet te, które charakterystyczne są dla nauk ścisłych) znajdują się w instrumentarium badawczym nauk humanistycznych.

Wśród najbardziej popularnych metod badań naukowych możemy wymienić:

    • obserwacja, czyli sposób prowadzenia badań, w którym obserwacja odgrywa istotną rolę i którego stosowanie nie pociąga za sobą zmian w środowisku lokalnym (w odróżnieniu od metody eksperymentalnej).
    • krytyka źródeł, stosowana głównie w historii i polegająca na stwierdzeniu autentyczności śladów pewnej działalności ludzkiej (źródło historyczne) oraz odczytaniu ich znaczenia (wydarzenie historyczne) w świetle przyczyn i warunków ich powstania w procesie historycznym.
    • metoda ankietowa i metoda wywiadu. Metoda ankietowa stosowana jest wszędzie tam gdzie badaczowi zależy na wypowiedziach osób badanych i na ich interpretacji. Odpowiedzi te są następnie opracowywane statystycznie, a wyniki objaśniane – interpretowane. Metoda wywiadu – równie często stosowana w naukach humanistycznych – również polega na stawianiu pytań.
    • analiza krytyczna, czyli metoda badań naukowych, stosowana do prac naukowych i badań innych naukowców. Jest metodą stosowaną powszechnie w nauce - stosują ją wszystkie dyscypliny naukowe. Powstają dzięki niej publikacje oparte nie na badaniach własnych, lecz na pracach i badaniach cudzych.
    • metoda eksperymentalna to eksperyment naukowy polega na czynnej modyfikacji zjawiska stanowiącego przedmiot badania, dążąc do poznania zależności przyczynowych pomiędzy składnikami lub warunkami przebiegu badanego zjawiska.
    • metoda statystyczna, w której badanie przebiega zazwyczaj według schematu: zebranie dużej ilości danych, ich analiza i interpretacja. Badaczowi potrzebny jest wtedy zestaw narzędzi – sprawdzonych metod, które umożliwią mu operowanie na dużych zbiorach danych. Tworzeniem i rozwijaniem takich użytecznych narzędzi zajmuje się właśnie statystyka.
    • metoda sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk.

Humanistyka bardzo szeroko wykorzystuje metodyki związane z analizą: porównawczą, jakościową, ilościową i in. Możemy zatem badania podzielić na opisowe (opisujące zjawiska, pojęcia) i badania empiryczne (doświadczalne, eksperymentalne).

Większość z Państwa będzie pisała lub pisze prace w oparciu o wiedzę już dostępną, czyli stosując metodę opisową z elementami analizy (przedstawieniem i analizowaniem stanowisk różnych naukowców względem jakiegoś zjawiska). Znajdą się także osoby piszące prace empiryczne, czyli w oparciu o prowadzone badania na niewielkim odcinku (wycinku rzeczywistości czy to społecznej, kulturowej, językowej).

W zakresie prac opisowych mamy niewiele do powiedzenia, opieramy się na czyichś teoriach i albo je w pełni popieramy, albo polemizujemy.

Natomiast prace empiryczne mogą potwierdzić lub zaprzeczyć jakiejś teorii, pokazać aktualność danego obszaru badań, poprzeć tezę leżącą u podstaw opracowania naukowego. Niewątpliwie merytorycznie wzbogacają pracę ankiety z danymi, wykresy, tabele, diagramy. Ale jak je zrobić?

Najprościej zrobić ankietę (obecnie elektroniczną, ze względu na możliwość dotarcia do dużej grupy respondentów)

Tworzenie, publikacja, udział w sieciowej ankiecie badawczej (pyt. otwarte, zamknięte, macierzowe, tekstowe).

Zadanie 1
Ankietę można utworzyć korzystając z narzędzi ebadania, google, forms lub FB. Ankieta powinna odnosić się treściowo do zjawisk kulturowych, literackich, językowych obszaru języka rosyjskiego.

Zadanie 2
Opracowanie danych ankiety, zliczanie danych, tworzenie wykresów (Exel)

Pobierz arkusz z danymi ankiety testowej →

Tekstowe opracowanie wyników badania
W jaki sposób opisać otrzymane wyniki badania empirycznego? Przykład:

1. Informacja o ankiecie

Cel? Po co? Dlaczego?

Przykład - Ankietę "tytuł ankiety" przeprowadzono w ramach badań prowadzonych na UG w Katedrze … Wyniki badań powinny pokazać, przedstawić, zobrazować, zilustrować, dać pojęcie….

2. Forma prowadzenia badania

Jaka ankieta? (ogólnie - sieciowa, tradycyjna i szczegółowo - macierzowa, otwarta itd.),

Kiedy odbyło się badanie? (daty i miejsca badania)

Do kogo była skierowana? (kobiety, mężczyźni, dzieci, młodzież, studenci, przedział wiekowy itp.)

Przykład - Jako instrument badawczy wybrano ankietę sieciową zawierającą pytania zamknięte. Respondent udzielał odpowiedzi zaznaczając wybraną opcję. Badanie odbyło się w dniach 18-28 grudnia 2016 roku i skierowane było głównie do osób związanych z edukacją dzieci i młodzieży, nauczycieli języków obcych w szkołach podstawowych, średnich, wieczorowych, wyższych, szkołach językowych, placówkach opiekuńczych, oferujących naukę języka obcego.

3. Informacja o respondentach (metryczka)

Ile osób wzięło udział w ankiecie?
płeć, wiek, status, wykształcenie itp.

Można dać informację o ilości przygotowanych ankiet.

Przykład - Przygotowano 200 ankiet, 2 ankiety zostały zniszczone przez respondentów, 15 ankiet nie zostało zwróconych, 17 ankiet wypełniono nieprawidłowo i nie mogą one być brane pod uwagę w niniejszym opracowaniu.

Zatem w ankiecie (badaniu) wzięło udział 158 osób (można podzielić na K i M) 99 kobiet i 59 mężczyzn. Co daje w przypadku kobiet 62.6 % i w przypadku mężczyzn 37.3% . Krótki komentarz dot. rozbieżności. Więcej kobiet pracuje, wybiera zawód lektora niż mężczyzn.

Obliczanie procentów w sieci - http://www.obliczanieprocentow.pl lub według wzoru zamieszczonego na podanej stronie

4. Analiza odpowiedzi

Kto i w jaki sposób odpowiadał na pytania?

Na pytanie pierwsze «treść pytania» 116 osób udzieliło odpowiedzi tak, 35 udzieliło odpowiedzi nie, 7 osób nie miało zdania. Procentowo można przedstawić to w sposób następujący. 74,4 % -tak, 22,15% - nie, 4.4% nie miało zdania. Wśród odpowiedzi pozytywnych - % udzieliły kobiety, % mężczyźni itd.

Schemat, wykres…
Komentarz…..
Kolejne pytania w/w schematu.

5. Wywód, podsumowanie

Podsumowanie ankiety, które składa się ze zdań zawartych w komentarzach i własnego stosunku do wyników.

Wyniki ankiety świadczą o tym, że ....
Badanie ankietowe pokazało, że ...
Otrzymane rezultaty ilustrują....
Na podstawie rezultatów badania można wnioskować (konstatować), że …

Zadanie 3
Na podstawie przeprowadzonego ćwiczeniowego badania proszę opracować otrzymane wyniki. Zapisać je jako inicjaly_badanie.doc(x). Plik wyślij na mail prowadzącego.

 
  • PROPOZYCJE TEMATÓW DO PRZEPROWADZENIA ANKIET
 

1. Znajomość literatury rosyjskiej w Polsce

  1. Jakich autorów literatury rosyjskiej Pan/Pani zna?
  2. Czy w ciągu ostatniego roku czytał(a) Pan/Pani książkę rosyjskiego autora?
  3. Który z rosyjskich pisarzy jest według Pana/Pani najważniejszy?

2. Rosyjska literatura klasyczna a współczesna

  1. Czy chętniej sięga Pan/Pani po klasykę (Dostojewski, Tołstoj) czy po współczesnych autorów (np. Pielewin, Ulicka)?
  2. Co bardziej Pana/Panią interesuje: literatura historyczna czy współczesna tematyka społeczna?
  3. Czy uważa Pan/Pani, że klasyczna literatura rosyjska jest nadal aktualna?

3. Kino rosyjskie w odbiorze polskich widzów

  1. Czy oglądał(a) Pan/Pani rosyjski film lub serial w ciągu ostatnich 2 lat?
  2. Z jakiego źródła pochodziły te produkcje (kino, telewizja, internet)?
  3. Jak ocenia Pan/Pani poziom artystyczny rosyjskiego kina?

4. Rosyjska muzyka popularna

  1. Czy słucha Pan/Pani rosyjskiej muzyki (pop, rock, rap)?
  2. Jakie rosyjskie zespoły/wykonawcy są Panu/Pani znani?
  3. Jak ocenia Pan/Pani popularność rosyjskiej muzyki w Polsce?

5. Wizerunek języka rosyjskiego

  1. Z czym kojarzy się Panu/Pani język rosyjski (np. kultura, polityka, trudność)?
  2. Czy uważa Pan/Pani język rosyjski za trudny do nauki?
  3. Jak ocenia Pan/Pani brzmienie języka rosyjskiego (ładne, neutralne, nieprzyjemne)?

6. Zapożyczenia rosyjskie w języku polskim

  1. Czy potrafi Pan/Pani wskazać słowa w języku polskim pochodzące z rosyjskiego?
  2. Jak ocenia Pan/Pani ich obecność w języku codziennym?
  3. Czy zapożyczenia rosyjskie są dla Pana/Pani nacechowane pozytywnie czy negatywnie?

7. Tradycje i obyczaje rosyjskie

  1. Jakie zwyczaje rosyjskie są Panu/Pani znane (np. kuchnia, święta)?
  2. Czy uczestniczył(a) Pan/Pani kiedykolwiek w rosyjskich obchodach świątecznych?
  3. Jak ocenia Pan/Pani atrakcyjność rosyjskiej kultury tradycyjnej?

8. Rosyjska kuchnia w świadomości Polaków

  1. Jakie potrawy kuchni rosyjskiej Pan/Pani zna?
  2. Czy próbował(a) Pan/Pani dań kuchni rosyjskiej? Jakich?
  3. Jak ocenia Pan/Pani smak i różnorodność kuchni rosyjskiej?

9. Rosyjska cyrylica jako bariera językowa

  1. Czy nauka alfabetu cyrylickiego była dla Pana/Pani trudna?
  2. Jak długo zajęło Panu/Pani opanowanie pisma rosyjskiego?
  3. Czy uważa Pan/Pani, że cyrylica utrudnia popularyzację języka rosyjskiego w Polsce?

10. Rosyjska literatura dziecięca i młodzieżowa

  1. Czy zna Pan/Pani autorów literatury dziecięcej z Rosji? Jakich (nazwiska)?
  2. Czy w dzieciństwie czytał(a) Pan/Pani bajki rosyjskie?
  3. Jak ocenia Pan/Pani ich walory wychowawcze i literackie?

11. Wizerunek Rosji w podręcznikach szkolnych

  1. Jak często w szkole spotykał(a) się Pan/Pani z tekstami rosyjskich autorów?
  2. Czy były one przedstawiane w pozytywnym czy negatywnym świetle?
  3. Czy nauka o literaturze rosyjskiej była interesująca?

12. Znajomość współczesnych pisarzy rosyjskich

  1. Czy zna Pan/Pani współczesnych rosyjskich autorów literatury (np. L. Ulicka, V. Pielewin)?
  2. Czy miał(a) Pan/Pani okazję przeczytać ich książki?
  3. Jak ocenia Pan/Pani aktualność tematów poruszanych w ich twórczości?

13. Rosyjskie portale literackie i internetowe biblioteki

  1. Czy korzystał(a) Pan/Pani z rosyjskich bibliotek cyfrowych (np. eLIBRARY, LitRes)?
  2. Jak ocenia Pan/Pani dostępność rosyjskich tekstów online?
  3. Czy woli Pan/Pani czytać książki papierowe czy elektroniczne?

14. Rosyjska poezja w świadomości odbiorców

  1. Czy zna Pan/Pani nazwiska rosyjskich poetów (Jakich)?
  2. Czy czytał(a) Pan/Pani kiedykolwiek rosyjską poezję w oryginale lub tłumaczeniu?
  3. Jakie wrażenia wywołuje u Pana/Pani poezja rosyjska?

15. Rosyjskie memy i język internetu

  1. Czy spotyka się Pan/Pani z rosyjskimi memami lub żartami internetowymi?
  2. Jak ocenia Pan/Pani specyfikę rosyjskiego humoru w sieci?
  3. Czy język internetowy różni się znacznie od standardowego rosyjskiego?
 
Prawda czy fałsz
1. Metoda ankietowa i wywiadu w humanistyce służą głównie do zbierania wypowiedzi respondentów, które następnie są analizowane i interpretowane.
 

Bibliografia:

  • Pieter J., Ogólna metodologia pracy naukowej, Ossolineum, Wrocław 1967